Бурханы шашинтнуудын тэмдэглэлт өдрүүд

 

Буддын шашинтнуудын Шинэ жил 

Theravadin-н улс орнуудадад буюу Тайланд, Бирм, Шри Ланка, Камбож, Лаос зэрэг улсуудад  шинэ жилийг дөрөвдүгээр сарын анхны тэргэл сартай өдөрөөс эхэлж гурван хоногийн турш тэмдэглэж өнгөрүүлдэг. Их Хөлгөний улс оронд шинэ жилийг нэгдүгээр сарын анхны бүрэн сартай өдөр тэмдэглэдэг. Гэсэн хэдий ч, Бурханы шашны шинэ жилийн гарал, хүмүүсийн яс үндэс нь улс орнуудын ёс уламжлалаас хамаарч өөр өөр байдаг. Жишээлбэл,  Төвдүүд ихэвчлэн билгийн тоолын дагуу нэгдүгээр сарын сүүлээр эсвэл хоёрдугаар сарын эхээр тэмдэглэдэг. Үүнд мөн Хятад, Солонгос, Вьетнам зэрэг улс багтана. 

Исламын тэмдэглэлт өдрүүд

 

\ Исламын шинэ жил
Muharram-ийн сар нь исламын шашинтнуудын шинэ жилийн эхлэлийг заана. Исламын жил Muharram нь эхний өдөр болох ба  эхлэн тоолохгдох жил нь  ба Hegira (Anno Hegirae) гэж нэрийдэх Мухаммад Мадинагаас  Маккад цагаачилан ирсэн  жил болох МЭ долдугаар сарын 16, 622 болно.
Исламын шинэ жилийг залбирал,уншлага дээр тулгуурлан харьцангуй чимээгүй тэмдэглэдэн өнгөрөөдөг   байна.  
Mawlid Ал-Nabi (12 Rabi 1) 

Бошиглогч Мухаммедын Төрсөн өдөр
Энэ  баяраар исламын үүсгэн байгуулагч Мухамдийн төрсөн өдөрийг тэмдэглэдэг. Энэ баярыг жил бүрийн  Исламын Цагалбар дахь Rabi I сарын 12-ны өдөр болгон тогтмол тэмдэглэдэг байна.  Mawlid гэдэг нь ариун хүмүүний төрсөн өдөр буюу пайгамбарын  төрсөн өдөр гэсэн утгатай.
Тухайн өдөр  Мухаммедын амьдрал, ач холбогдол бүхий дурсамжуудаас, сургаалиудаас дурсан хүндэтгэдэдэг.  Энэхүү баярыг Wahhabi бүлэглэлд багтах мусулманчууд гэх мэтийн  фундаменталист исламын шашинтнууд тэмдэглэж болохгүй юм байна.
. Eid Al-Fitr (1 Shawwal) Рамадан сарыг үдэн тэмдэглэх баяр
Ramadan буюу мацаг барих сар дуусгавар болоход  Eid Al-Fitr  баярыг тэмдэглэнэ. Үүнийг үгчилбэл "Мацаг барихийг зогсоох их наадам" болно.  Eid Al-Fitr нь исламын шашинтнуудын хамгийн өргөн тэмдэглэдэг, хамгийн чухалд тооцогох  хоёр баярын нэг(нөгөөдөх нь Eid Al-Adha ) юм. Eid Al-Fitr-ийн үед хүмүүс хамгийн сайн хувцасаа өмсөж гэрэл, чимэглэлүүдээр гэр бүлээрээ гэр орноо чимдэг, хүүхдүүдэд бэлэг авч өгдөг,  найз нөхөд, гэр бүлийн гишүүдийн орон гэрт зочилдог юм байна

Тухайн өдөр нь мусулманчуудын уудам сайхан сэтгэл, талархалын өнгийг илтгэх ба буяны болон сайн үйлс хийгддэг. Исламын бүх баяр чухал ач холбогдолтой хэдий ч, тэд Рамадан сарын эцэст онцгой ач холбогдол өгдөг байдаг. Сар нь өндөрлөх дөхөх зуур лалын шашинтнууд лалын сүмд хувь нэмэр оруулах, ядуучуудыг хооллож хувцаслах  гэх мэтийн буян үйлдэх үүрэгтэй. 

Eid Al-Adha (10 Дхул-Hijjah) даяан хийж эхэлсэн өдрийг тэмдэглэх баяр
Eid Al-Adha, эсвэл золиослолын найр нь Абрахам Бошиглогчийн өөрийн хүү Ишмаелийг золиослох замаар Аллах-г дагах замыг сонгосон өдрийг дурсан хүндэтгэх баяр . Qu'ran судрын  дагуу, Абрахам өөрийн хүүгээ золиослохын яг өмнөхөн Аллах бурхан түүнд хонь хайрлаж, улмаар түүний хүүгийн амийг хэлтрүүлсэн гэлцдэг. 
 Хамгийн чухал хоёр Исламын наадамуудын нэг болох  Eid Al-Adha Дхул-Hijja нь  Исламын хуанлийн хамгийн сүүлийн сарын 10дахь өдөрөөс эхэлдэг. Гурван хоногийн турш үргэлжлэх энэ баяр нь жил бүр даяан буу Маккад айлчлах мөргөл хийгдээд дуусах үед эхэлдэг. 
Тухайн баярыг хурга хонь, эсвэл бусад амьтадаар өргөл үйлдэж, махыг нь хамаатан садан, найз нөхөд, ядуустхуваарилах замаар тэмдэглэдэг. 

Хүн төрөл

Бид хийсэн үйлийн үрийн эрхэнд 6 төрлийн аль нэгэнд төрөл авдаг. . Хүнд төрөх, өтлөх, өвдөх, үхэх гэж 4 том зовлон байна.

Төрөх зовлон

Хүн төрлийн ихэнх нь хэвлийгээс төрдөг. Эхийн хэвлийд 9 юмуу 10 сар байх хэрэгтэй. Хэвлий дотор боогдохын зовлон, түнэр харанхуйн зовлон, өмхий үнэрийн зовлон байнга байдаг. Эх нь өлсвөл зовиурлаж, цадах үед уулаар дарж буй мэт. Халуун хоол унд идэж уувал халуун усанд чанагдах мэт, хүйтнийг идэж уувал мөсөн хонгилд байгаа мэт зовдог. Хэвлийгээс гаран нярайлах цагт өргөстэй модны завсар хавчих шиг. Бүх үе мөч нь салж хугарч буй мэт өвддөг. Төрсөн даруйд хүрсэн бүх юм нь ширүүн, өргөстэй мэт санагддаг.

Дагина

Дагина буюу санскритаар Дакини нь үгчилбэл огторгуйгаар зорчигч, огторгуйн бүжигчин гэсэн утгатай бөгөөд Буддизмын очир хөлгөний ёсонд иогинийг шид бүтээлийн онгодоор жигүүрлэн, Нууц сургаалийг дамжуулан, мөн оюун билгийн өсөлт дэвшил, сахил тангарагтаа хэр үнэнчийг сорин шалгагч бөгөөд цаг хугацааны чанад дахь Орчлонгийн эхийн догшин дүрийн нэг илрэл билээ.

Дагнисын сорилыг амжилттай давсан тантрын йогич нь Махасиддха буюу их шидтэн болж, гэгээрсэн төрөлхтөнгүүдийн төгс баяслаар цэнгэн баясах Дагинисын орноо орших эрхтэй болдог байна.

Бөө мөргөлийн ёс жаягаас

Бөө мөргөлийн тахилгын жаяг ёс нь нэн эртний хүмүүсийн өнгөрсөн цаг хугацааны өвөг дээдсийн сүнс болон тэнгэр газар ус галд эргэсэн онгон хэмээгчид хүндэтгэл үзүүлдэг зан үйл юм. Энэ онгон хэмээгч нь өөрийн яс үндэс нэр овогтой настай байдгаар онцлог бие биенээс ялгаран тэнгэрийн орондоо оршин эргэдэг. . Бөө мөргөлийн жаяг ёсыг гүйцэтгэх эртний дуудлагуудад маш их зүйлийг тайлбарлан дурьдсан байдаг тул бөө мөргөлийн жаяг ёсыг судлагч нар бөө удгануудаар онгоны онгодыг буулгаж хэлэлцвэл тайлбар их олдоно.

Ислам шашны үүсэх үеийн түүхэн нөхцөл

Ислам шашин дэлхийн гурван том шашны нэг мөн бөгөөд буддын ба христос шашин хоёроос бүр хожуу үед, манай он тооллын YII зууны эхэнд Арабын хагас хойг арлын баруун хэсэгт (одоогийн Саудын Араб улсын нутаг дэвсгэрийн баруун хэсэгт) тухайн үеийн араб угсаатны нэгэн том овог болох курейшит овгийн дотор үүсчээ. Исламын ертөнцөд энэ шашны анх үүссэн цаг хугацааг албан ёсоор 622 он гэж үздэг.

Бурханы шашинтан

 

Бурханы шашинтанд орохын үүд нь аврал одуулах (итгэл) юм. Чин сэтгэлээсээ гурван эрдэнэд итгэгч бодьгалийг бурханы шашинтан гэнэ. Итгэл гэдэг нь гурван муу заяа болон түүний зовлонгоос айж, түүнээс аврах чадал гурван эрдэнэд байгаа гэдэгт итгэхийг хэлнэ.

Бурхан, ном, хуврага гурав нь:

Нирвааныг хүсэгчдийн аврал юм.

Гурван эрдэнэд итгэсэн бол хориглох зүйл нь

Бурханд итгэвэл ертөнцийн бусад тэнгэрт итгэж болохгүй (Махашивари, ертөнцийн сахиус, лус савдаг, тэнгэр) аврал эрж, мөргөж, тахиж болохгүй.

Тарни , дээдийн номыг унших ёс.

Сэрдог номун хан Лувсанчүлтэмийн зохиол “Удиртгал дөрвөн их хөтөлбөр”-ийн нэг “Дорсэмгомдой”-н хөтөлбөрт тарни унших ёсыг айлдахдаа буруу уншихын найман гэмээс хагацаж зөв унших ёстой хэмээсэн байна.

Бурханы шашны олон салбар, урсгалын тухай

Энэтхэг дэх бурханы шашны салбар, тогтсон тааллууд

Энэтхэгт бурханы шашин нь гүн ухааны үндсэн дээр аливаа юмсын хэрхэн оршихыг тайлбарлах, үзэл баримтлалаараа 4 хэсэг болно.

1. Өвөрмөц өгүүлэгч (шинжээчид)

2. Судрын аймагтан (уламжлалыг баригч)

3. Сэтгэл төдийтөн (идеалист)

4. Төв үзэлтэн (төвийг баригчид)

Онгодын тухай

Эрт балар үеэс л далд ертөнцтэй харьцах чадвартай монгол бөө (бөгө, бэгэ, бэхү, бэхэ) нар төрсөөр байсан билээ. Бүр 100 мянган жилийн өмнөөс л далд ертөнцтэй холбогдож ирсэн болов уу. 60 мянган жилийн өмнө болсон нэгэн мөстлөгийн үеийг давж гарахад тэнгэр тэтгэж байсан болтой байдаг.

Онгод нь урд үедээ бэхи, мэргэн, бөө нар байсан хүмүүсийн сүнс байх юм. Түүнээс гадна эзэнт улсуудын хаадууд, аймгийн хангууд, ноёдууд зэрэг язгууртнууд, тэдгээрийн зарим хатад, үе дамжсан уран дархачуул, бариач илээч нар, монгол төрийн зүтгэлтнүүдийн сүнс “онгод” болох бололцоотой байдаг байна. Тэдгээр амьд ахуй цагтаа тэнгэрийн тамгатай төрсөн хүмүүсийг нарт ертөнцөөс халихад нь Эрлэг хан өөртөө ирүүлж түүний цаашдын ирээдүйн амьдралыг нь зохицуулах бүрэн эрхгүй байдаг байна. Иймээс тэд өнгөрснөөсөө хойш амьд ахуйдаа хийж бүтээсэн үйлийн үр, олондоо байгуулсан гавьяа зүтгэлийнхээ хэр хэмжээгээр зохих зэрэг зиндааг эзлэн далд ертөнцөд оршдог байна. Тэнгэрийн тамгатай бүхэн бөө заарин болж байсангүй. Мэргэн, дархан, бариач домч нар эрт үеийн өвөг дээдсийнхээ татаж авснаар уугуул нутгийнхаа уул усанд хэсэг хугацаанд оршоод өөрсдийнх нь үр хойчис цаашдаа хэрхэн тэтгэснээр эрчим хүчээ авч дээд огторгуйн орон зайд гартал дэвшдэг байна.

Бөө мөргөл: Үүслийн талаар

Бөө мөргөлийн зан үйл нь монголчууд төдийгүй дэлхий дахины улс орнуудын байгаль дэлхий, уул ус, тэнгэр газар, өвөг дээдэстэйгээ харьцаж, шүтэн дээдэлж ирсэн агуу их зан үйл, ёс суртахууны өв их уламжлал билээ.